Attentiesteen Postkantoor Achterveld

Deze attentiesteen ligt aan de Hessenweg 206a in Achterveld.

Postkantoor

De voorzitter van de Coöperatieve Boerenleenbank en Handelsvereniging Achterveld en Omstreken vroeg in juni 1915 een vergunning aan voor de bouw van een hulppost- en telefoonkantoor.  Dit kantoor, compleet met telefooncentrale, werd nog in hetzelfde jaar geopend. De post voor Achterveld werd vanaf die tijd vanuit dit postkantoor besteld, terwijl voordien de bezorging vanuit Amersfoort plaatsvond. Er werden een kantoorhouder en een telegrambezorger aangesteld evenals enkele postbestellers. De telefooncentrale bleef lang in gebruik want in Achterveld werd automatisch telefoneren pas in 1957 ingevoerd. In 1978 moest het karakteristieke gebouw met trapgeveltje plaatsmaken voor een Welkoopwinkel. Daar werd in eerste instantie ook het postkantoor in ondergebracht, tot in 1993 het postkantoor in Achterveld moest sluiten.
Locatie Postkantoor - Foto: José Huurdeman
Locatie Postkantoor
De Zaal van Zandbrink - Foto: Josë Huurdeman

Rechts van de attentiesteen ter hoogte van het voormalig Welkoopgebouw, nu Kavel 57 Shopping & Retail stond ooit dit idyllisch pand met trapgeveltje. Op de foto is ook dit witte gebouw, waar de attentiesteen ligt – bekend als De Zaal van Zandbrink – afgebeeld

Het hulppostkantoor

Het postkantoor was ontstaan op initiatief van de coöperaties en een gevolg van de toegenomen bedrijvigheid die de coöperaties met zich meebrachten. Ruurd Visser, de voorzitter van de Coöperatieve Boerenleenbank en Handelsvereniging Achterveld en Omstreken deed in 1913 voor het eerst een verzoek bij de gemeenteraad van Stoutenburg om een hulppostkantoor in Achterveld gevestigd te krijgen. In 1915 werd het realiteit.

Het hulppostkantoor in 1915
Het hulppostkantoor in 1915
Foto: archief Historische Kring Leusden

Dit kantoor betekende een hele verbetering voor de bank, de handelsvereniging, de middenstand en de boeren, kortom een impuls voor de economische vooruitgang van het dorp. Het pand bestond uit een kantoor en een woongedeelte waar de kantoorhouder woonde. Voordien haalde de veldwachter van de gemeente Stoutenburg ieder dag de brieven op in het postkantoor te Amersfoort. Later bracht een besteller van het postkantoor Amersfoort de post naar Achterveld, nog steeds te voet. Kilo’s post in een tas op zijn rug, heen en terug lopend naar Stoutenburg en Achterveld.

Kantoorhouder

Op 30 oktober 1915 werd de heer Kees van Daatselaar benoemd tot kantoorhouder van het hulppost- en telegraafkantoor te Achterveld. Zijn vrouw, Adriana Jansen, werd als plaatsvervangend kantoorhouder aangesteld. Ook werden een telegrambezorger, twee postbodes en een hulppostbode aangesteld. Deze laatsten werden in 1919 aangeduid als bestellers en hulpbestellers. De eerste bestellers (vanaf 1915) waren Dirk Rijken die veertig jaar in dienst zou blijven en ene Gijsbertsen, terwijl Gerard Wijntjes in 1915 de eerste hulpbesteller werd.

 

Opening Postkantoor Achterveld 1915
De opening van het hulppostkantoor in 1915. Vlnr: Besteller uit Amersfoort van ’t Hul, besteller Gijsbertsen, hulpbesteller Gerard Wijntjes, besteller Dirk Rijken en kantoorhouder Kees van Daatselaar. Foto archief Historische Kring Leusden
Postkantoor Achterveld 1970
Het postkantoor rond 1970
Foto: archief Historische Kring Leusden

In 1978 werd het pand met trapgeveltje weliswaar gesloopt maar werd het postkantoor voortgezet in de nieuwbouw: een aanbouw aan de Welkoopwinkel, gelegen tussen dit coöperatiegebouw waar de attentiesteen ligt, en de Welkoopwinkel. In afwachting van de nieuwbouw, was het postkantoor nog even in het kantoor van dit coöperatiegebouw gehuisvest. In dit pand keerde het elf jaar later weer terug. In 1989 opende dit ‘nieuwe’ postkantoor in de voormalige ‘Zaal van Zandbrink’, het linker deel van dit coöperatiegebouw, waar nu Borgis Consultancy belastingadviseur is gehuisvest. Grote koppen in de krant over de opening van een nieuw postkantoor ten spijt, werd het postkantoor vier jaar later officieel gesloten en werd de service als postagentschap voortgezet aan de overkant, in de winkel van boekhandel Vos, ’t Hoekje genaamd. Zo is het postkantoor drie keer verhuisd, van Hessenweg 204 waar het is begonnen naar het kantoortje van de coöperatie op nummer 206, om terug te keren naar de oude plek in de nieuwbouw op nummer 204, en vervolgens weer naar nummer 206, naar de Zaal van Zandbrink. Na de sluiting – tot slot – verhuisde het voor de vierde keer, nu als postagentschap naar de overkant op nummer 232 (’t Hoekje). Als postkantoor viel het onder drie postdistricten: tot 1971 onder district Amersfoort, van 1971 tot 1988 onder Barneveld en daarna onder Nijkerk. Intussen bestaat ook ’t Hoekje niet meer. Posthandelingen worden uitgevoerd in de supermarkt De Spar van Henri en Mirjam Schouten.

    Bronnen:
  • Wim van Nimwegen: Het hulppostkantoor te Achterveld 19150-1993 (2011)
  • Joep van Burgsteden: Achterveld 1674-1940 Ontstaan en groei (2006)