De Historische Kring Leusden (HKL) is blij dat dit jaar weer diverse activiteiten georganiseerd konden worden. De kleinschalige herdenking bij het Stirling Monument, de ledenvergadering, lezingen, een bijeenkomst voor de nieuwe leden, het uitje voor de vrijwilligers. Op 29 maart verscheen het boek ‘Afgegrendeld’ geschreven door Johan de Kruijff, Ronald Polak en Harry Ruijs. Het gaat over het spergebied Den Treek in oorlogstijd. Het boek werd gepresenteerd in goede samenwerking met Oud Woudenberg in Bergzicht op de grens van beide gemeenten. Na meerdere jaren kon er weer een bijeenkomst voor nieuwe leden gehouden worden. Het was een gezellige en nuttige avond waarin we informatie gaven over de vereniging. Twee aanwezigen hebben zich aangemeld om te helpen met ons nieuwe archief systeem ‘Axiell’, Willy Lagerweij-Vader en Bart Niesten. Ons archief systeem ‘Adlib’ vervalt per 1 januari 2024. Henk Slotboom droeg het beheer na een periode van tien jaar over aan Krijn van Otterloo. Het bestuur heeft hem hartelijk bedankt met o.a. een mooie cadeaubon.
Publicaties Leusden Toen
• In ongewijzigde samenstelling verzorgde de redactie dit kalenderjaar vier mooie uitgaven van Leusden Toen. Frans van Loenen, Rinze ter Wal, Frank Otter en Gerard Voskuilen bespraken in vier redactievergaderingen de ingebrachte input van onze vaste en freelanceauteurs. De auteurs leverden originele, gevarieerde verhalen aan en mooie foto’s maakten de artikelen zeer compleet. Het blad werd dit jaar verspreid door 26 trouwe bezorgers, aangestuurd door Joop Boersen. Een woord van dank aan de HKL-postbodes is hier meer dan terecht. Niet minder belangrijk is de afdeling vormgeving en drukkerij Woudenberg. In goed onderling overleg wordt ons verenigingsblad vormgegeven en gedrukt. Daarnaast vinden we de samenwerking met onze webmaster, die de inhoud en de cover van elke uitgave publiceert, zeer belangrijk. De leden van de HKL kunnen kennisnemen van elke uitgave en waar mogelijk en wenselijk extra informatie over een gepubliceerd onderwerp lezen. Dank je wel Wim Herder. Tenslotte: twee redactieleden, Frans van Loenen en Rinze ter Wal, maken al meer dan 25 jaar deel uit van de redactie van Leusden Toen. Reden voor een themanummer!
Het beheer van onze eigendommen
• HKL heeft weer allerlei nieuwe aanwinsten ontvangen die door Henk Slotboom in ons programma Adlib zijn vastgelegd. Tilly du Pui heeft enkele archieven van HKL geschoond en deskundig gearchiveerd.
Evenementen en exposities
• Het uitje voor de vrijwilligers was op 7 mei, in en rond Huize De Boom, inclusief de bibliotheek. Aansluitend was er een lunch in Theeschenkerij El Dorado in Woudenberg. We mogen best zeggen dat het een geslaagd en gezellige uitje was.
• De ledenvergadering kon dit jaar wel doorgaan en was op 24 maart. De opkomst was niet hoog, 28 leden. Na de pauze gaf Gert Lamers een lezing over de Pyramide van Austerlitz. Hij nam de leden met beelden mee over de Oude Postweg vanuit Soesterberg naar het Camp d’Utrecht. Hij vertelde over de oprichting van het kamp, de bouw van de Pyramide en alles wat daar verder bij kwam kijken.
• Op 7 april hield Ronald Polak een presentatie over Afgegrendeld in de Dorpskerk in Leusden-Zuid (120 aanwezigen).
• Op 28 april gaf Hans Onderwater de voorjaarslezing over de voedselconferenties in Achterveld op 28 en 30 april 1945, in De Roskam in Achterveld (60 aanwezigen).
• Op 3 november was er een Historisch Kijkcafé. Ronald Polak verzorgde een presentatie over de St. Hubertusjacht (35 aanwezigen)
• De najaarslezing werd gegeven door Wil Zaagman en ging over ‘De marechaussee-kazerne bij Bavoort’. Het was een boeiende en leuke lezing. Er werd goed gereageerd door de ongeveer 70 aanwezigen.
• De exposities worden beheerd door José Huurdeman. De door de HKL ingezonden twaalf foto’s voor het fotoproject 75 jaar Bevrijding hingen tot september in de bibliotheek links naast de balie. In het boerderijgedeelte van de bibliotheek staat onze wisselvitrine. Daar is vanaf de zomer een expositie te bezichtigen van allerlei Leusdense reclame-uitingen op voorwerpen. Suikerzakjes, glazen, Delfts blauwe borden, kannen, en een Delftspaars dienblad. Tevens twee jeneverkruiken en een asbak van De Mof. De collectie is van Frans van Loenen. Op 16 maart heeft Louki Eschauzier-van den Bosch de tentoonstelling geopend over het leven van haar achternicht Annie Aleida de Beaufort, in Groot Zandbrink. De tentoonstelling over ‘juffrouw Annie’ is een samenwerking van de HKL, Stichting De Boom en Groot Zandbrink. In Maxima’s/Antares is een expositie over het gevonden 13.000 jaar oude oerbos in de Den Treek met foto’s en informatie van archeoloog Jos Bazelmans Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Als hoogtepunt ligt er een echt stukje oerbos. Meer informatie is te lezen op onze website.
Overige activiteiten
• Vanwege de pandemie kon er voor het tweede jaar op rij geen openbare herdenkingsbijeenkomst Stirling Monument plaatsvinden. In een intieme plechtigheid hebben op 3 februari leerlingen van ’t Kompas, locoburgmeester Fenneke van der Vegte en, namens de HKL, Gerard Voskuilen en José Huurdeman, bloemen gelegd bij het monument. Luitenant Kolonel E. Huijsman was ook vertegenwoordigd. Hij was persoonlijk aanwezig, namens defensie als vertegenwoordiger van de erewacht. Vanwege de beperkingen die toen golden kon er geen volledige erewacht aanwezig zijn en heeft hij gedurende de plechtigheid in de houding gestaan. Dit maakte de ceremonie, zeker voor de kinderen, extra bijzonder.
• Bevrijdingsmarkt op 5 mei, op verzoek van de organisatie van de bevrijdingsmarkt op de Hamershof, was de HKL vertegenwoordigd met een boekenkraam en met een fotoprijsvraag voor kinderen. De markt werd zeer goed bezocht evenals onze kraam.
• De Gemeentelijke Museumbunker was dit jaar wel gewoon open, van 1 april t/m 31 oktober.
• Namens HKL had Wout van Kooij zitting in het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit Leusden. Wout heeft dit jaren gedaan, maar heeft aangegeven dat hij niet meer zitting neemt in het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit Leusden. HKL is Wout dankbaar voor zijn inzet voor HKL en het ARK Leusden.
• De matchbeurs was op vrijdagochtend 23 september bij AFAS. José Huurdeman en Gerard Voskuilen waren daar aanwezig namens HKL. Ze hebben drie matches gesloten, met Heymans, De Wensboom en Buurkracht Alandsbeek. Ronald Polak gaf op 9 november voor De Wensboom een presentatie over de Museumbunker binnen het verhaal van de Grebbelinie.
• Het bestuur was vertegenwoordigd bij het 60-jarig jubileum van Oud-Barneveld en bij de historische avond van Oud Woudenberg over de presentatie van het boek over Huize Laanzicht.
• Via De Golfbreker kreeg de vereniging publiciteit. Ronald Polak sprak op 4 mei over Afgegrendeld. José Huurdeman op 17 december over het Jubileumboek dat is gepland voor 2025.
• B&W van Leusden werd bericht dat de huidige locatie van het monumenten van de TD-groep afbreuk doet aan het verband met het Huis van Leusden en in het bijzonder met de gemeentesecretarie.
• Het bestuur bleef ook in dit verenigingsjaar attent op de situatie rond het monumentale complex van de schietbaan aan de Doornseweg.
• Boerenwinterwandeling was op 28 december, HKL verleende, in de vorm van gidsen op de Asschatterkeerkade, haar medewerking aan de boerenwinterwandeling georganiseerd doorGroot Zandbrink.
Ledenmutaties
• In 2022 kwamen er 26 nieuwe leden bij, 29 leden gingen om diverse redenen van de ledenlijst af, zoals overlijden, verhuizen e.d.
• Per 1 januari 2023 heeft de Historische Kring 626 leden, waaronder drie ereleden en 1 donateur.
• De 45 actieve leden ontvingen aan het eind van het jaar als waardering een
kleine attentie.
• Het bestuur veranderde niet van samenstelling. Ronald Polak, voorzitter, Heleen Wijnands, secretaris, Robert-Jan Möhlmann, penningmeester, en bestuursleden zijn Lia van Burgsteden, José Huurdeman, Gerard Voskuilen, Jonjon Blom en Wim van Nimwegen.
Website
• Onze website www.historieleusden.nl opgemaakt, onderhouden en beheerd door Wim Herder werd dit jaar door ruim 11000 bezoekers bezocht, die samen meer dan 26000 pagina’s hebben bekeken. Na de startpagina zijn de meest bezochte pagina’s de museumbunker met 2760 (11%) bezoekers en het documentatiecentrum met 1464 (6%) bezoekers. De website beeldbank.historieleusden.nl werd 3478 keer bezocht waarbij ruim 33000 foto’s zijn bekeken. Er zijn 13 foto’s verkocht. In totaal zijn er op deze beeldbank over Hamersveld een kleine 4000 foto’s te bekijken en te bestellen. De website boeken.historieleusden.nl werd dit jaar door 1246 bezoekers bezocht. Het assortiment bestaat uit 34 verschillende boeken. In totaal zijn er dit jaar 195 boeken via deze webshop verkocht. De top drie van best verkochte boeken zijn: Afgegrendeld, Leven op Den Treek in oorlogstijd en Afgemarcheerd! De voorinschrijving voor het boek Afgegrendeld is geautomatiseerd via de website. Hier hebben 263 mensen gebruik van gemaakt die in het voorjaar het boek Afgegrendeld overhandigd hebben
gekregen. De website archief.historieleusden.nl werd dit jaar door 474 bezoekers bezocht. De door A.J. van Kooij gedurende 20 jaar met de hand geschreven persoonlijke notities op basis van het notarieel archief Eemland zijn hier nu digitaal beschikbaar en doorzoekbaar. De in totaal 14 schrijfblokken zijn door leden van de HKL uitgetypt. Als amateurhistoricus had A.J. van Kooij een bijzondere belangstelling voor de boerderijen in zijn geboorteplaats Hamersveld en voor die in de oude gerechten Leusden, Leusbroek, Asschat, Stoutenburg, Hoogland, Snorrenhoef en Woudenberg over de periode van 1604 – 1896.
Documentatiecentrum/Collecties
• Het was een bijzonder jaar. Beperkende covid maatregelen liepen op z’n eind, zodat de openstelling van het Doccen weer genormaliseerd kon worden én het Doccen werd samengevoegd met het Archief/Depot. Tezamen vormen zij nu de Collecties van de HKL (1000 boeken, 25.000 foto’s en 17.000 objecten/archieven). Er werden nieuwe vrijwilligers geworven, er vond een verhuizing van het archief/depot plaats, er werd extra ruimte verkregen op de zolder van de Openbare Bibliotheek en er werd voor het collectiebeheer het webbased Collection Management System van Axiell geïmplementeerd. De werkzaamheden in 2022 waren van diverse aard. Speerpunten waren het onderhouden, documenteren en inpassen in systemen van nieuwe gegevensdragers, objecten en archieven. Speerpunt was natuurlijk ook de aanwezigheid in het Doccen tijdens de openingsuren (helpdesk functie). Krijn van Otterloo, Henk Slotboom en Wout van Kooij waren wisselend aanwezig tijdens de openingsuren.